Tırnak mantarı sağlık problemi olmasının yanı sıra tırnağın görüntüsünü de bozan kozmetik bir sorundur. Tırnağın uç kısımlarının çatlaması ve kalınlaşması, bazen de tırnağın uç kısmından un gibi dökülmesi şeklinde yakınmalara yol açabilen tırnak mantarı, ayrıca tırnak üzerinde farklı biçim ve renklerde çizgilenme, renk değişiklikleri ve tabaka halinde kalkmaya sebep olabilir. Tüm bunların yanı sıra bazı durumlarda ise ayakta rahatsız edici bir kokuya sebep olan tırnak mantarı, sıklıkla deri mantarının tırnağa bulaşmasıyla ortaya çıkar.
Bu bulaşma doğrudan yayılım yoluyla olabileceği gibi, mantarlı bölgenin kaşınması yoluyla el tırnağına, oradan da başka yerlere bulaşabilir. Üstelik bu bulaşma yalnızca problemi taşıyan kişinin vücuduyla sınırlı da kalmaz, eşyaların ortak kullanımından kaynaklı çevrelerindeki diğer insanlara da bulaşabilir.
Tırnak mantarları şu sebeplerle oluşabilir:
- Tırnak zedelenme, baskı ve travmaları,
- Parmakları sıkıştıran dar ve ucu sivri ayakkabı giyilmesi,
- Soyunma odaları, yüzme havuzu ve duş gibi ortak kullanım alanları,
- Aynı ayakkabıları üst üste giymek,
- Hijyenik olmayan ortamda, sterilizasyonu sağlanmamış aletlerle yapılan nikür ve pedikür,
- Çıplak ayakla toprağa basılması,
- Ayakların aşırı terlemesi sonucu oluşan nemli ortam,
Tırnak mantarı açısından en fazla risk altında olanlar:
Diyabetli kişiler,
Dolaşım bozukluğu olanlar,
Bağışıklık sistemi zayıf olanlar,
65 yaş üzeri kişiler,
Ayak derisinde mantar enfeksiyonu olanlar,
Ayakları çok terleyen ya da sürekli nemli kalanlar,
Atlet, koşucu ve dansçı gibi ayaklarına fazla yüklenenler,
Tırnak mantarının veya tekrarlamasını önlemek için dikkat edilmesi gerekenler:
- Mantar oluşumuna sebep olabilecek nedenler ortadan kaldırılmalı
- Hijyene dikkat edilmeli, ayaklar her zaman temiz ve kuru olmalı; daha önce problem yaşanmışsa ayaklar fön makinesiyle kurutulmalı
- Havuz, duş ve sauna gibi ortak kullanım alanlarında terlik kullanılmalı
- Ayak tırnakları doğru kesilmeli (düz, köşeleri oval ve parmak ucunu geçmeyecek şekilde)
- Pedikür işlemi özel ayak sağlığı bakım merkezlerinde yaptırılmalı
- Sivri uçlu olmayan, rahat ayakkabılar giyilmeli
- Ayaklar çok terliyorsa bu durumu dengeleyici, antifungal ayak kremi, pudra ve tırnaklar için önleyici cila kullanılmalı
- Çoraplar %100 pamuklu ve temiz olmalı, terleme varsa sık değiştirilmelidir.
Deri kazıntısında mantar tetkiki
Testin anlamı: Deri üzerinde mantarlardan oluştuğu şüphelenilen lezyonda mantar olup olmadığının tespitinde kullanılır.
Gerekli örnek: Mantardan şüphelenilen deri bölgesine ilaç uygulaması yapılıyorsa testten 3 gün önce kesilmelidir ve lezyon 3 gün boyunca yıkanmamalıdır. Lezyonun bulunduğu bölge örnek alımından hemen önce %70’lik alkollü pamukla silinip, alkol buharlaştıktan sonra temiz bir lamın üzerine diğer bir lamın kenarı ile deriden kazıntı alınmalıdır. Kazıntı özellikle lezyonun sağlam deri ile birleştiği bölgeden ve bolca alınmalı ve kapalı bir kapta gönderilmelidir.